Her şeyi anlamaya çalışan duyarlı siyah gözleri vardı.
Küçük yaşlarında annesiz ve yalnız kaldı. Kendi içinde bir dünya kurdu.
31 Mart'ta isyancıların işgal İstanbul'unda İngilizlerin Milli Mücadele yıllarında Padişah'ın ölüm listesinde buldu kendini.
Maceralı hayatı bir imparatorluğun ve genç Cumhuriyet'in en önemli dönüm noktalarına şahitlik etti.
Aykırıydı.

Özgürlüğüne çok düşkündü. Bu yüzden âşık olduğu adamı bile terk etti.

Yazıları romanları konuşmaları ve itirazlarıyla dünyanın en iyi tanıdığı Türk kadını oldu.

Hayatı Türkiyeli kadınların geçirdiği değişime ışık tuttu.

Çocukluğunda olduğu gibi hastalıkları ve yalnızlığı içinde hayata gözlerini yumdu.
Tutkulu hüzünlü ve isyankârdı.
Adı Halide'ydi.

Halide Edip Adıvar... Türkiye'nin en güçlü en ilgi çekici kadın yazar ve aktivistlerinden biri belki de ilk akla geleni. Osmanlı'nın sancılı son dönemlerinde Milli Mücadele yıllarında ve Cumhuriyet'in ilk dönemlerinde dikkat çeken bir aktör.

Sultanahmet Mitingi'nde kitleleri coşturan İstiklal Savaşı'nda onbaşı rütbesi ile savaşan azimli yılmaz kadın. Kitaplarından tanıdığımız bilinen üç beş fotoğrafından aşina olduğumuz sima.

Ha Halide? Babasının adından eşinin soyadından yazar kimliğinden bağımsız bir kadın olarak Halide...

Halide Edip denilince çoğumuzun aklında Sultanahmet Mitingi'ndeki görüntüleri İngiliz edebiyatı profesörü olarak ders verdiği kürsülerdeki halleri ya da ömrünün son yıllarında çekilmiş değirmi başörtülü elinde sigara izmaritli fotoğraflar belirir. Oysa herkes gibi Halide'nin de bir hayatı; bu fotoğrafların arkasına saklanmış tutkuyla hüzünle ve isyanla örülmüş destansı bir ömür vardır.

Belgesel yapımcısı ve yazar Kemal Öztürk Timaş Yayınları tarafından okurlara sunulan Halide: Tutku Hüzün İsyan isimli kitapta bilindik "Halide" fotoğrafının arkasındaki asıl portreyi bulmaya çalışıyor. Gençliğiyle yaşlılığıyla kavgaları ve mücadeleleri ile bambaşka bir Halide'yle buluşturmaya çalışıyor okuyucuyu ve bunu görsel açıdan hayli zengin bir çalışma ile yapıyor.

Mor salkımlı bir evde gözlerini açan Halide'nin çocukluk yılları boyunca kendisine eşlik eden kareleri görüyoruz en başta: Erken yaşta kaybedilen anne konaktaki kalabalık üvey anneler torununun annesizlik acısını bir nebze olsun hafifletmeye çalışan Mevlevi Haminne kızının İngiliz terbiyesine göre yetişmesini isteyen baba Edip Bey Halide'nin yeme içme düzenini bile buna göre ayarlamışken sokaklarda özgürce horoz şekeri yiyen akranlar kolej yılları dayanılmaz matematikçi Salih Zeki'ye duyduğu aşk ve ilk evliliği.

Şiddetle karşı çıktığı çok eşliliği hazmedemeyip büyük bir aşkla bağlı olduğu Salih Zeki'den ayrılışı Darülmuallimat ve Lübnan'daki hocalık günleri Dr Adnan Bey'le evliliği ve Milli Mücadele yılları bir süre sonra Mustafa Kemal'le görüşlerinin ayrılması ve 15 yıl süren "gönüllü sürgün" bağımsızlığı için onca mücadele ettiği ülkesine ancak 1939'da geri dönmesi ve eserleri.

Sayfalar arasında gezinirken bazı sürprizlerle de karşılaşıyoruz. Yazar Halide Edip'le Mustafa Kemal arasındaki görüş ayrılığında belki de Mustafa Kemal'in Latife Hanım'la evlenmek üzere Fikriye Hanım'ı yurtdışına tedaviye göndermesinin yatabileceğini söylüyor. Belki de Halide Fikriye'den vazgeçen Mustafa Kemal'de Salih Zeki'yi görmüştü. "Belki de Halide ile Mustafa Kemal arasında yaşanan sorunların temelinde bir de bu olay vardır. Halide de Mustafa Kemal gibi güçlü otoriter ve bir kadına asla bağlanmayan birine âşık olmuştu ve Fikriye gibi karşılık bulamamıştı. Halide de Fikriye gibi ikinci bir kadın yüzünden sevdiği adamdan ayrılmıştı. Halide de Fikriye gibi çok acı çekmişti."