Dinin toplumsal hayatta oynadığı rol dinî kurumların Cumhuriyet döneminin modernleşme perspektifiyle yaşadığı gerilimli ilişki toplumbilimleri açısından çeşitli tartışmalara yol açmıştır. Şerif Mardin'in bu kitapta bir araya getirilen makaleleri 19. yüzyıldaki siyasal tartışmalardan AKP'ye uzanan gerilim hatlarının siyasal düşüncede ve siyaset sahnesinde nasıl bir rol oynadığını inceliyor.
Türkiye'de düşünce tarihi din ve siyaset sosyolojisine yaptığı önemli katkılar nedeniyle düşünce hayatımızın önde gelen isimlerinden biri olan Şerif Mardin toplumumuzda yüz yılı aşkın bir süredir gündemde kalan din modernleşme Batılılaşma gibi olguları hem resmî yorumun hem de yerleşik muhalif söylemlerin dışında kalarak toplumsal zemin ve arka planlarıyla birlikte inceler. Mardin'in pozitivist Batı düşüncesinin Türkiye'de egemen görüşle birleşerek biçimlendirdiği "kabul edilmiş" eğilim ve yönteme kapılmayışı toplumsal değişim dinamiklerini genelgeçer kalıplara sokmayışı resmî ideoloji ve Kemalist söylemin etkilerinden uzak kalışı onu "Cumhuriyet aydınları"nın önemli bir kesiminden kalın çizgilerle ayırır ve bütün eserlerini toplumbilim dünyamızda ayrıcalıklı bir yere koymayı gerektirir.