Hayatının  her  devrinde  Erzurumluluğuyla  iftihar  eden  avukat  tabelasına  ve  kartvizitine "Erzurumlu  Hüseyin  Avni"  yazan  gerçek  Erzurumluluğun  simgesi  olan  bu  kişinin  hayatı  hep mücadelelerle  geçer.  Birinci  Dünya  Savaşı'nda  Kafkas  Cephesi'nde  dört  yıl  savaşan  Milli 
Mücadele'nin meşalesini yakan Erzurum Kongesi'nin hazırlıklarına katılan Mustafa Kemal Paşa beklendiği  için  geç  başlayan  bu  Kongre  Milli  Mücadele'nin  başlangıcı  olur.  H.  Avni  Bey Kongre'den sonra Erzurum Milletvekili olarak son Osmanlı Meclis-i  Mebusanı'na katılır. Burada  alınan  "Misak-i  Milli"  kararlarına  hayatının  sonuna kadar  bağlı  kalır.  23  Nisan  1920'de  açılan Birinci  Büyük  Millet  Meclisi'ne  İstanbul'dan  gelerek  katılır.  İlk  Meclis'te  hürriyet  ve demokrasiye dayanan adil bir devlet anlayışının sesi olur. Silahı askeri muhafızı yoktur; davası 
ve cesareti vardır. Mustafa Kemal Paşa önderliğinde kurulan "Birinci Grup"a karşı Hüseyin Avni Bey  ve  arkadaşları  "İkinci  Grup"u  kurarlar.  Bu  iki  grupta  amaç  ve  dava  ayrılığı  yoktur  görüş ayrılıkları  vardır.  Hüseyin  Avni  Bey  İkinci  Meclis'e  alınmadığı  gibi  yıllarca gözetim  altında tutulur.  İstiklal  Mahkemesi'nde  yargılanır  beraat  eder  avukatlık  yapar.  Tek  parti  döneminde Erzurum'da  bağımsız  milletvekili  adayı  olmak  ister  çok  partili  döneme  geçildiğinde  "Milli Kalkınma Partisi"ni  Nuri  Demirdağ  ile  kurar  dergi  çıkarır.  Hayatının  son  döneminde  noterlik yapar.

Hüseyin  Avni  Ulaş  ittihatçı  olmadı  "Paşalar  arası  mücadele"de  yer  almadı.  1922  senesinde 
Meclis'te yapılan ankete verdiği cevabı iyi tahlil etmek gerekir. 

Bu kitapta Hüseyin Avni Ulaş'ın hayatı karakteri ve fikirleri verilirken lehinde ve aleyhindeki bütün  yazılar  toplandı  onun  şahsi  belgeleri  bir  araya  getirildi:  Erzurum  Askerlik  Şubesi  terhis cüzdanı  Erzurum  Vilayeti  Nüfus  Memurluğu'ndan  nüfus  kaydı  Devlet-i  Aliye-i  Osmaniye 
Darülfünun  mezuniyet  şahadetnamesi  Büyük  Millet  Meclisi'nin  Hüseyin  Avni  Bey'e  verdiği yeşil şeritli İstiklal Madalyası İstanbul'da yaptığı 5. Noterliğe ait bazı görsel malzemeler. 

2017  yılında  Türkiye  Cumhuriyeti  zor  bir  dönemden  geçiyor.  Vatanına  bağlı  milletini  seven vicdanı hür demokrat bağımsız ve adaletten sapmayan özü sözü fikri ve davranışlarıyla yeni "Hüseyin Avni"lere ihtiyacımız var.