Bu kitap şu mühim sorunun cevabını vermeye çalışmaktadır:
Dünya fani ahiret baki / sonsuzdur. Kul her yaptığından sorulacak zerrenin hesabını verecektir. Ömür kısa ibadetlere harcanan zaman mahduttur. Kaldı ki ameller eksik hatalı ve belki ihlastan da mahrumdur.
Bu durumda ebedî saadete ermek daha da önemlisi Allah'a layıkıyla kul olup O'nun rızasını kazanmak için bir yol var mıdır; varsa nedir? Başka bir ifadeyle hayatın tamamını ibadet haline getirmek mümkün müdür?
Evet mümkündür bunun bir yolu vardır; o da ihlaslı niyet başta olmak üzere kalbin güzel amellerini bilmek ve onlarla bütünleşmektir. Zira azalar gibi kalp de amel işler ve azaların amelinin makbul olması kalpteki ihlas sayesindedir. Yani aslolan kalbin amelidir.
Hz. Peygamber (s.a.v.) kalbin bu merkezî konumuna şu muhteşem hadisiyle dikkat çekmiştir:
"Dikkat edin! Vücutta öyle bir et parçası vardır ki o iyi / doğru / düzgün olursa bütün vücut iyi / doğru / düzgün olur; o bozulursa bütün vücut bozulur. Dikkat edin! O kalptir." (Buhârî İman 39)
Amellerin kalbî boyutuna pek çok ayetle de işaret edilir onlardan biri mealen şöyledir:
"O gün ne mal fayda verir ve ne de oğullar. Ancak Allah'a selîm bir kalp ile varan kimse müstesna." (Şuarâ: 88 - 89)
Kalbin her bir ameli insana Allah'la sürekli beraber olma melekesi kazandırır. Kitabımızda on beş kadar kalbî ameli Kuran ve Sünnet'teki delilleriyle incelemiş bulunuyoruz.
Bütün hayatı ibadet haline getiren kalbî amellerin başında "niyet" gelir. Bundan maksat kişinin bütün hal tavır ve ibadetlerini yani topyekûn hayat faaliyetlerini Allah rızası eksenine oturtmasıdır. Hz. Peygamber (s.a.v.) "Ameller ancak niyetlere göredir. Herkes için ancak niyet etiği şey vardır..." (Buhârî İman 41.) buyurmak suretiyle niyetin ameller üzerindeki belirleyici rolünü ve dinimizde temel bir etken olduğunu vurgulamıştır.
Kitapta işlenen diğer kalbî amellerden;
İhlas her işi sırf Allah rızası için yapmaktır.
İhsan ibadetlerde ve diğer fiillerde Allah'ı görür gibi davranmaktır.
Yakîn Allah'ın bize çok yakın olduğunu düşünerek bizim de O'na kalbî boyutta yakınlaşma arzu ve iştiyakı taşımamız ve nasibimizce buna muvaffak olmamızdır.
Takva sevgi ve hürmetten kaynaklanan Allah korkusu ve kötü bir iş işlememek için daim teyakkuz (uyanıklık) halinde bulunmaktır.
Tefekkür mahlûkattan yola çıkarak Allah'ın büyüklüğünü düşünmek böylece taklidî imandan tahkikî imana geçmek; nihayetinde de marifetullah ilmine ermektir.
Tefekkür-i mevt gaflet ve dalaleti dağıtmak ataletten kurtulmak zinde bir hayat yaşamak üzere; her an ölüme hazır bir şekilde ölümü düşünerek yaşamaktır.
Şükür verdiği maddi manevi bütün nimetler için Allah'a teşekkür etmek ve bu nimetleri O'nu razı ve hoşnut edecek şekilde kullanmaktır.
Sabır her şeyin Allah'tan geldiğini bilmek ve dünya imtihanının her safhasında kullukta sabit-i kadem kalmaktır.
Tevbe nefis ve şeytanın dürtmesiyle her an hata etme günah işleme tehlikesiyle karşı karşıya olan kulun bu hata ve günahlarından pişmanlık duyarak Allah'a yönelmesidir.
Zikrullah devamlı olarak Allah'la beraber olmanın teminatıdır; kişi zikr-i daim ile bütün hayatını ibadet haline getirebilir.
Korku ve ümit Allah yolunda şımarmadan karamsarlığa da düşmeden dengeyle yürüyebilmektir.
Tevhid ve tevekkül her türlü şirk unsurundan uzak durmak; güvenip dayanacak tek merci olarak Allah'ı bilmektir.
Muhabbetullah Allah'a yakınlıkta makamların en yücesi; bütün hayatı ibadet haline getirmenin zirve noktasıdır. Buna "dünya hayatında cennetten bir numune yaşamak" da denebilir.
Dua ve niyaz ise kulun hem noksanlarının hem de isteklerinin çokluğu sebebiyle Allah'a muhtaç olduğunu bilmesi acz ile rahmet kapısını çalmaya devam etmesidir.  "De ki: Eğer duanız olmasa Rabbim niçin size değer versin ki?" (Furkan: 77) ayetinin muradına nail olmaktır.
Bu kalbî amellerin detayları kitabımızda uzun uzun beyan edilmektedir.
Hayatı kalbin amelleriyle zenginleştirmenin şu iki mühim faydasına da vurgu yapmak isteriz:
Bir: Kalbin amelleri hususiyle de sahih niyet ve ihlas; bedenin / azaların amellerini meşru ve makbul kılan faziletli hale getiren sırdır. Bu çok önemli bir husustur. Zira ibadet eden nice insan vardır ki kalpleri niyet ve ihlas noktasından arızalı olduğu için amelleri kabul edilmez. Yani bir ömür boyu yapılan az veya çok bütün amellerin kişiye fayda temin etmesi için sahih niyet ve ihlası kalpte hâkim kılmak olmazsa olmaz şarttır.
İki: Kalbî ameller insanda "hal" keyfiyetine ulaşınca süreklilik arz eder. Böylece bütün hayat -boşluk olmadan- ibadet haline gelir. Son nefes anı da bu sürekliliğe dâhil olacağına göre kişi -inşallah- mevcut halini muhafaza ederek yani kâmil imanla göçer. En büyük ilahi lütuf budur. Nitekim hadis-i şerifte şöyle buyrulmuştur:
"Nasıl yaşarsanız öyle ölürsünüz ve nasıl ölürseniz öyle dirilirsiniz." (Aliyyü'l Kârî Mirkatü'l Mefâtih I / 332)
İşte mümin kardeşlerimiz için bir el kitabı olması niyet ve arzusuyla yaptığımız bu çalışma; okuyanlara -inşallah- ahirete hazırlık sadedinde sahip oldukları imkânları görmek ve değerlendirmek üzere büyük bir ufuk açacaktır.
Kalbî amellerle bütün hayatı ibadet haline getirerek şu ayetin tecellisine ermek hepimize nasip olsun:
"De ki: Şüphesiz benim namazım da diğer ibadetlerim de yaşamam da ölümüm de âlemlerin Rabbi Allah içindir." (En'âm: 162)
Ali Değermenci