Azîz Mahmûd Hüdâyî 16 ve 17. yüzyılda yaşamış mutasavvıf şairlerdendir. Sekiz padişah dönemini idrak etmiş ve söz konusu padişahlardan bazılarıyla samimi ilişkiler kurmuştur. Sistematik hâle getirdiği Celvetiyye tarikatı ve bu tarikata vücut veren tasavvufi neşvesiyle sufi yaşama ve edebî zevke kendine has bir renk katmış ve canlılık kazandırmıştır.
Elinizdeki bu mütevazı çalışma günümüzde de şöhretini koruyan Hüdâyî'nin rüyalarına yaşadığı fevkalade hâllere derununda vücut bulmuş manevi ve ruhi deneyimlere yer veren Arapça eseri Tecelliyât'ın Osmanlı Türkçesine yapılmış tercüme ve şerhini konu edinmektedir. Hüdâyî'nin ve onun yolundan giden Celvetî şairlerinin yeniden şekillendirerek tekrar adlandırdıkları bir "tür"ün mahsullerinden olan bu tercüme ve şerh eserinin sahibi 17. yüzyılın bilgin ve velut şairlerinden Aksaraylı Seyyid Hasan Rızâyî'dir. Tecelliyât türüne dair bilgiler şerh metninin çeviri yazısı ve ilmî olarak tahlili kitabın hassasiyetle odaklandığı ana bölümlerdir. Bahsi geçen bölümler dışındaki muhteviyat Hüdâyî ve Rızâyî'nin biyografisine eserlerine edebî ve tasavvufi kişiliğine ayrılmıştır. Bu kısımda; her iki mutasavvıf şair hakkında yapılmış mevcut bilimsel çalışmalara ek olarak bakir içerikle desteklenmiş güncellenmiş ve zenginleştirilmiş bilgiler de bulunmaktadır.