Endülüs Müslümanların yaklaşık 9 yüzyıl boyunca hüküm sürdükleri ve bu müddet zarfında göz alıcı bir kültür ve medeniyet merkezi haline getirdikleri yarımadanın ismidir. Arap ve İslâm tarihçileri Endülüs'ten İslâm memleketlerinin süsü olarak bahsetmişler ve düşüşünden sonra tıpkı kayıp bir cennet gibi hasret ve hüzünle anmışlardır.
Arap ve Müslüman tarihçilerin 9 yüzyıl boyunca aralıksız olarak süren İslâm hakimiyeti hakkında birçok kitap yazmalarına rağmen bu külliyatın büyük bir bölümü haçlıların cehaleti ve taassubu sonucu yok olmuş ve İslâm'ın bu topraklarda geçirdiği 900 yıllık serüvenin üstüne adeta kara bir örtü örtülmüştür. Bu taassup ve düşmanlığı anlamak için bugün İspanya'da okutulan çeşitli tarih kitaplarına göz atılacak olursa bu kitaplarda Vandal Roma ve Vizigotlar'ın hâkimiyeti anlatıldıktan sonra İspanya'yı 900 yıl boyunca yöneten İslâmî devletlerin bir iki sayfayla geçiştirildiği görülecektir. Oysa bu dönem boyunca Müslümanların kurmuş olduğu kültür ve medeniyet tüm İspanya milletleri için övünç ve iftihar vesilesi olup İslâm'ın İspanya'da bıraktığı muazzam eserler bu ülkenin önemli gelir kaynaklarından birini teşkil etmekte ve her yıl iki milyondan fazla ziyaretçi bu eserleri ziyaret etmektedir.