Voltaire deyince başta Candide ya da iyimserlik gelir akla; ve evrensel edebiyatın şaheserlerinden biri de budur. "Olabilir dünyaların en iyisi"nde yaşadığımıza inanan saf bir gençtir Candide; iyimserlikle doludur. Bir tahilsizlik sevgilisinden ayırır onu ve yollara düşürür. Voltaire hemen hemen bütün dünyada dolaştırır kahramanını gittiği her yerde de gördüğü savaştır onun acıdır gözyaşıdır...
Kötümserleşir.
"Nedir iyimserlik?" diye soranlara verdiği yanıtı şu olup çıkar: "İnsanın kötü bir durumda olduğu bir zamanda her şeyin iyi olduğunu iler sürmesi için çılgınlığı!"
...
Eser Voltaire'in kaleminden XVIII. Yüzyılın bir eleştirisi idi. Kuşkusuz kötümserdir Voltaire ama cesaretini yitirmemiş bir kötümser; öyle olduğu için de eleştirirken daha iyi bir dünyayı da sezdirir bize. O "daha iyi dünya" gerçekleşmiş değil aptallıklara daha başkaları eklenmiş halde. Böylece Voltaire'in eseri güncelliğini sürdürüyor.

Okuyunuz göreceksiniz...