Elinizdeki derleme herhangi bir hukuk sistemi için vazgeçilmez öneme ve değere sahip iki kavramı öne çıkarmaktadır: Makâsıd ve İctihad.
Gelişen ve değişen toplumsal şartlara koşut olarak hukukun canlılığını koruyarak gelişmesi ictihada; bu canlı gelişimin kanun koyucunun/şâriin muradı istikametinde olması makâsıda riayete bağlıdır. Bu açıdan makâsıd ve ictihad biri diğerinden ayrılmayacak ölçüde birbirini gerektiren bir gerçekliğe işaret etmekte; somut hukukî olay veya işlemin bulunduğu bağlamda soruna muhatap olan hukukçunun kanun koyucunun muradı ve hedefleri yönünde çözüm bulabilme çabasını ifade etmektedir.
Kitap aslında yekvücut olmuş işbu iki kavramla ilgili bazı araştırmaları bir araya getirmeyi hedeflemiştir. Birinci Bölüm'de hukuk/fıkıh felsefesinin teorik boyutlarına dair yazılar yer alırken İkinci Bölüm fıkıh tarihinde makâsıd merkezli ictihad eksenindeki eser ve görüşleriyle temayüz etmiş bazı isimlere ayrılmıştır.