Güneş'miş Satanay'ın atası
Ay'mış onu doğuran tatlı anası.
Deniz Teyrisi kaçırmış onu Ay'dan
Su Jelmauz'muş (su ejderiymiş) onu Ay'dan kaçıranın adı.
Ay da Güneş de onun için tutulmuş
Onun için titreyip sarsılırmış
Ay da Güneş de onun için esirgermiş yerden ışığını
Ağıtlarına yıldızlar toplanırmış.
Ay ve Güneş yeryüzüne yüksek semalardan bakarlarmış
Satanay'ın yerini sorarlarmış.
Hâli nicedir nerededir bulamazlarmış
Jelmauz'a sormaya yeltenemezlermiş.
Bir halkı tanımak örf ve adetlerini anlamakta o halkın folkloru atalarından kalan efsaneleri şiirleri ve şarkıları önemli rol oynar. Kafkas folklor araştırmaları alanında yaptığı çalışmalarla tanınan Tanzilia Hadjieva tarafından derlenen Kafkas Halk Destanları Kuzey Kafkasya'da yaşayan halkların örfüne kültürüne ve manevi değerlerine ışık tutuyor. Eser Kuzey Kafkasya halklarını ve özellikle Karaçay-Malkar milletinin manevi değerlerini aydınlatırken okuyucuyu da sürükleyici ve karmaşık bir dünyaya götürüyor. Eserde cesur kudretli ve onurlu olmak gibi hasletleri kendilerinde barındıran Nartlar örnek bir millet olarak anılıyor. Destanlarda Nartların da kıskançlık ve aç gözlülük gibi kötü duygulara kapıldığı bu hislerden dolayı masumiyetlerini yitirdikleri ve bu yitimin de aralarında huzursuzluk tohumlarının yeşermesine sebep olduğu ele alınıyor. Kadim zamanların ve efsanelerin büyülü ve gizemli dünyasının kapısını aralayan elinizdeki bu eser aynı zamanda Kafkas halkları için de öz eleştiri ve ders niteliğinde mesajlar içeriyor.