Osmanlı devlet ricalini imparatorluğun son yüzyılında uğraştıran en çetrefilli konuların başında irtidat ve ihtida hadiseleri gelmekteydi. Bu konuda Avrupalı devletlerin kıskacına düşmek istemeyen bürokratlar devletin asıl kurucu unsuru olan Müslümanların tepkilerini de dikkate almak zorundaydı. Osmanlı Klasik Hukuku'nun terk edilmesi anlamına gelen bazı maslahatlar bu vetirede "kurtarıcı" olarak görülmüştür. Artık ne mürtetler eskisi gibi idam edilecekti ne de mühtediler ödül ve teşviklere boğulacaktı. Eski dinlerini terk eden bu insanların Osmanlının Müslüman ve gayrimüslim tebaasının öncesine maruz kalmaması için yaşadıkları bölgelerden apar topar gönderilmeleri en iyi çözüm şekli kabul edilmiştir. Böylelikle ne Müslümanların halifesi yıpranacaktı ne de Osmanlının iç işlerine müdahale etmeye çalışan Batılılara fırsat doğacaktı. Bu eserimizde Islahat Fermanı sonrası dönemde mühtedi ve mürtetlere karşı olan tutum değişikliğiniDevlet-i Aliyye'nin dünya güç dengesindeki zaafıyla birlikte görme ve okuma imkanına sahip olacaksınız. Osmanlı çınarının ayakta kalma mücadelesini bu zaviyeden de müşahede edeceksiniz.