İnsanlar toplayıcılık avcılık çobanlık ve çifitçilik dönelerinde kendi ürettiklerini tüketiyorlardı. Pazar ve tüccar mübadelesi dönemlerinde ise ürettikleri malları satıyorlar ve kendilerine gerekenleri başkalarından satın alıyorlardı. İslamiyet bu dönemlerden "tüccür mübadelesi"nde ortaya çıktı. Halen mal mübadelesi dönemleri bitmiş olup insanlık "emek mübadelesi" dönemini yaşamaktadır.